Lễ tạ ơn của Mỹ là ngày thứ 5 cận với ngày thứ 5 cuối cùng của tháng 11. Vì sinh nhật của tôi luôn gần với ngày này nên sinh nhật ở Mỹ rất nản vì chưa kịp tiêu hết calories của lễ Tạ Ơn lại thấy ngập mặt với cái bánh kem với bữa cơm tối mừng sinh nhật. Rất nhiều năm tôi phải thỏa hiệp bằng cách order một đĩa salad. Tuy học dinh dưỡng nhưng tôi thề có Chúa, Alas, và Bồ Tát rằng tôi ghét ăn salad nhất trên đời (xin thưa là chỉ salad kiểu tây thôi chứ “gỏi” của người Việt thì tôi ăn mỗi ngày không chán). Với người Mỹ, bữa tối của Lễ Tạ Ơn cần phải có sweet potato pie hoặc một loại pie nào đó, và món mặn chính luôn là một con gà tây nặng cỡ 5kg (trở lên) hoặc không thì phải có nguyên một cục ham (mông/đùi heo) cũng cỡ 5 kg. Thường thì mọi người ăn gà tây dịp này và ăn đùi xông khói vào lễ Giáng Sinh.

Tất nhiên blog này tôi không chỉ huyên thuyên chuyện lễ lạc ở xứ cờ hoa này, cái chính là tôi muốn nói đến dinh dưỡng trong con gà Tây.

Một đợt nào đó hồi lâu lâu lắm tôi có đọc một cột báo viết về lý do người ta hay buồn ngủ sau khi ăn gà tây. Lý do theo như báo nói là gà tây có thành phần tryptophan là một trong 20 amino acids (bên cạnh những amino acids đình đám như valine, lysine mà các nhà sản xuất đồ ăn cho trẻ nhỏ luôn quảng bá trong sản phẩm của họ).

VẬY TÁC DỤNG CỦA TRYPTOPHAN LÀ GÌ ĐỐI VỚI SỨC KHỎE?

Tryptophan trước hết như các amino acids khác, nếu chúng ta ăn dư thừa đạm (đạm hay protein là được hình thành bởi nhiều đơn vị nhỏ amino acids), thì sau khi được dùng để “tu sửa” những thiệt hại và tạo ra các mô và tế bào mới, phần năng lượng dư thừa sẽ tích thành năng lượng dự trữ ở các dạng mỡ hay đường huyết. Một số amino acids chỉ có thể được dùng để chuyển hóa năng lượng dưới dạng mỡ nhưng rất nhiều amino acids có thể chuyển hóa thành cả hai đường huyết lẫn mỡ thừa. Tryptophan là thuộc nhóm này.

Tryptophan cũng có công dụng khác sau khi làm xong việc chính: một trong những vai trò khác của nó là trực tiếp chuyển hóa thành serotonin. Chính chất serotonin này tạo ra cảm giác buồn ngủ. Tuy vậy hiệu ứng này không phải ai cũng kinh qua bởi việc ăn thực phẩm có tryptophan bởi vì số lượng tryptophan trong thực phẩm không phải quá cao để tạo ra hiệu ứng này ở người ĐẦY ĐỦ DINH DƯỠNG (về khỏan này xin đừng hiểu lầm người mập tròn là đủ dinh dưỡng hay người mi-nhon là không đủ dinh dưỡng nhé). Vì vậy, có người ăn gà tây lại lăn ra ngủ nhanh chóng và cũng có người chẳng sao cả.

Vai trò khác của tryptophan là trực tiếp chuyển hóa thành vitamin B3. Tuy nhiên, bạn phải ăn một số lượng lớn tryptophan mới đủ cung cấp 100% lượng vitamin B3 bạn cần. Đó là vì để cơ thể sản xuất 1 g vitamin B3, nó cần 60g…tryptophan làm vốn. Vậy cơ thể người trưởng thành cần khỏang 14g vitamin B3 hàng ngày, tính ra nếu chúng ta chỉ dựa vào đạm động vật để có tryptophan đủ để tạo vitamin B3 là hơi… bất hợp lý.

THẾ NHƯNG CÓ PHẢI GÀ TÂY LÀ NUMBER ONE?

Đáp án là không. Sau khi tra cứu 5 phút kho dữ liệu của Bộ Nông Nghiệp và Thực Phẩm Hoa Kỳ, kết quả như sau: Trong một khẩu phần 85 g thịt nạc (gà, heo, và gà tây), thì gà tây có thành phần tryptophan thấp nhất. Lý do vài bài báo từng viết về gà tây, tryptophan, và serotonin là chỉ hưởng ứng dịp lễ tạ ơn nhưng điều đó có thể gây hiểu lầm ở nhiều độc giả rằng gà tây có thành phần tryptophan cao nhất.